De Tocht
Als je het over Friesland hebt, gaat het gesprek al snel over de Elfstedentocht; en als je als theatermaker het gevoel van saamhorigheid, spektakel, ijs, en schaatsen begrijpt, kun je in een speciaal gebouwd theater met een ronddraaiend podium van ijs een heel bijzondere voorstelling neerzetten. Musical De Tocht is imponerend, emotioneel, groots aangepakt en vooral heel mooi.
Spektakelmusical De Tocht sleept je mee over een prachtig podium van ijs
Het verhaal gaat over vijf vroegere schaatsvrienden die elkaar in de loop der jaren uit het oog verloren zijn. Maar in hun jongere jaren deden ze elkaar een belofte: als De Tocht ooit nog een keer komt, dan rijden we hem samen uit. Belofte maakt schuld, zeker aangezien één van de vrienden een geheim bij zich draagt, waardoor er veel meer op het spel staat dan enkel het halen van het kruisje. Is de band van vroeger sterk genoeg of verliezen ze op de Bonkevaart meer dan ze vooraf hadden kunnen bedenken? Musical De Tocht vertelt een verhaal van afzien, passie, verbroedering en keuzes maken. De Elfstedentocht als metafoor voor het leven. Vallen en opstaan, samen en alleen.
De Tocht vertelt een verhaal van afzien, passie, verbroedering en keuzes maken
Per voorstelling staan er 68 mensen op het toneel. Een fantastisch ensemble met o.a. Renée de Gruijl en Johnny Barendsen, heel veel schaatsende Friese vrijwilligers van alle leeftijden en een mega sterke hoofdcast. Nandi van Beurden speelt Annet, met een fijne inleving in haar rol. Zeker de stukken met emotie en zang zijn sterk, maar soms is het spel ietwat overdreven. Wolter Weulink als Sjoerd is een gave, ijzersterke verrassing. Zijn Friese taal en accent wordt mooi verweven met het Nederlands, in zang of spel was het een traktatie om naar hem te kijken. Hetzelfde geldt voor Theo Martijn Wever, die zijn broer Pieter speelt. Soms lijkt het alsof hij zijn personage zo diep heeft begrepen, dat hij heel authentiek speelt. De zang is krachtig en onverwachts.
Jolijn Henneman als Kristien en Boy Ooteman als René zijn een leuk duo, al zit de energie van Jolijn soms iets te hoog bij het rustige, bedachtzame karakter in de speelstijl van Boy. Jolijn beweegt, speelt en zingt als een elfje zonder enkele moeite, haar rol is precies passend. Boy speelt het komische karakter en heeft de juiste timing, uitdrukkingen en een echte Hollandse zangstem die het geheel compleet maakt. Thijs Meester speelt een uitstekende, kwetsbare, tranentrekkende Jelmer die zijn vrouw (Maike Boerdam) ontzettend mist. Maike speelt zijn gedachtegeest, als een engel zo mooi, haar ervaring is duidelijk merkbaar op het podium. Soms mag er iets meer power in het spel van de cast; meer energie, tempo en beter op elkaar inspelen. Een enkele keer mag dat ook in de liedjes, maar dat kan te maken hebben met het volume van de muziek en de stem. Ook zou het prettig zijn om aan het begin meer duidelijkheid te krijgen over de rol van de vriendengroep, en sommige verhaallijnen hadden dieper uitgewerkt mogen worden.
De cast geniet van het samen spelen, en de saamhorigheid bij het maken van de voorstelling is duidelijk merkbaar
Het ensemble gebruikt een interessante, aanstekelijke choreografie, maar die is hier en daar wel wat kinderlijk. De koorzang is fantastisch en ze zijn uitermate goed op elkaar ingespeeld. De vrijwilligers zijn een geweldige aanvulling op het geheel. Zij schaatsen door de voorstelling heen vele rondjes, en zijn onmisbaar. Het allermooiste is de toevoeging van de kunstschaatsers; een jonge Annet wordt geschaatst door een getalenteerde jonge kunstrijder, die door de juiste regie een overtuigende jonge Annet is. Ook de iets oudere, wie Annet (Nandi) geweest had kunnen zijn, schaatst de sterren van de hemel op de achtergrond van wat er voor op het podium gebeurd, met een mooie verwevenheid in de liedjes.
De cast geniet van het samen spelen, en de saamhorigheid bij het maken van de voorstelling is duidelijk merkbaar. De Friese taal komt hier en daar naar voren, maar op een heel fijne manier. Het is er mooi in verweven, absoluut niet storend maar juist een passende, lieve toevoeging. De songs zijn heel goed geschreven; aanstekelijk, mooi, passend bij de stemmen van de cast en de live muziek maakt het af. ‘Samen Alleen’ is een fantastisch liedje en zit nog dagen in je hoofd. Het is bijna een tranentrekker, omdat daarin de liefde, het plezier van wat er staat en met wie ze er staan duidelijk naar voren komt. Het nummer gaat over de kracht van verbinding. Nooit meer eenzaam, maar samen alleen. ‘Samen maakt alles sterker’ is het thema dat duidelijk is geworden.
Het toneelbeeld kunnen we eindeloos over doorgaan; het werkt
Het toneelbeeld kunnen we eindeloos over doorgaan; het podium van ijs, met achterop een groot schaatsvlak en voor een ronddraaiend gedeelde, de LED schermen met bewegende geanimeerde beelden van voorbijglijdende dorpjes of filmpjes van weleer, het gebruik van het licht, simpel maar duidelijk decor, de weinige rekwisieten, het volledige gebruik van de ruimte; het werkt. Zelfs tijdens de stukken dat er enkel voorbij geschaatst wordt, zonder dat er verder iets gebeurt, zakt het niet in. Je krijgt de tijd om even uit te zoomen en naar de dorpjes te kijken, alsof je er zelf staat en mensen voorbij ziet schaatsen.
De Tocht is een avontuur en een plezier om naar te kijken. Is het niet voor een sterke cast, vele vrijwilligers, een ‘trip down memory lane’, doe het dan voor de mooie kunstschaatsers, een prachtig toneelbeeld en een podium van ijs. Het blijft je nog lange tijd bij.
De Tocht speelt in het speciaal gebouwde Friso Theater in Leeuwarden tot een nog onbekende datum.
Door: Annemarijn Clement
Foto’s: Wendy de Noier
Scènefoto’s: Joris van Bennekom