Rubens de Musical

Na Marie-Antoinette en Albert I, is het deze zomer de beurt aan Pieter Paul Rubens om door Historalia in de schijnwerpers te worden gezet. Iedereen kent hem als schilder, maar wat weet de gemiddelde Belg nog van hem? Wat kennen we over de tijd waarin hij leefde en van wie hij leerde schilderen? Op de slotgracht van het kasteel van Merode te Westerlo kom je meer te weten, al blijf je toch nog wat op je honger zitten.

Een stap vooruit

Rubens werd niet zomaar kunstschilder. Als kind vluchtten zijn ouders weg uit het door de beeldenstorm geteisterde Antwerpen. Vader Jan werd adviseur ‘met benefits’ van prinses Anna van Oranje in Aken. Toen daar een schandaal van kwam, trok de familie terug naar de thuisstad. Jan overlijdt even later en hoewel Paul zeer intelligent blijkt, kan zijn moeder geen academische opleiding betalen. Hij gaat in de leer bij Meester van Veen waar hij het al snel tot Gezel en uiteindelijk ook Meester schopt. Hij vervolledigt zijn opleiding in Mantua en Rome en keert pas terug naar huis wanneer zijn moeder overlijdt. Wanneer de Aartshertogen Albrecht en Isabella hem tot hofschilder bombarderen, gaat het professioneel voor de wind, maar de allesoverheersende passie voor de kunst doet hem vervreemden van zijn echtgenote Isabelle Brandt en zijn kinderen. Pas bij haar dood beseft hij dat er andere zaken zijn in het leven dan de muze. Het hele verhaal wordt verteld door een fictieve gezel van Rubens: Oscar Jod. Hij had de ambitie om roem en glorie te behalen als kunstschilder, maar wordt gedwarsboomd door die Vlaamse Reus Rubens!

Sam Gevers componeert voor deze Rubens een zeer consistente score, met een duidelijk weerkerend thema

Het enorme decor is het eerste wat opvalt. Een groot speelveld geflankeerd door galerijen en een enorme ledwall. Deze wordt mooi gebruikt om schilderijen en muren weer te geven, maar nu en dan zou enige dynamische content niet misstaan. Zeer leuk zijn de enkele ingekapselde podia, die naast extra spelmogelijkheden ook plaats geven aan het tienkoppige orkest. Een orkest dat mooi speelt, al is het niet altijd even goed te horen. Sam Gevers componeert voor deze Rubens een zeer consistente score, met een duidelijk weerkerend thema (misschien iets té dikwijls) en muziek die dienend werkt aan het verhaal.

Ook de prestatie van de cast mag er wezen. Lotte Stevens, Liv Van Aelst en Glenn Desmedt hebben met Hélène Fourment, moeder Rubens en de hertog van Mantua kleinere rollen die ze goed brengen. Nordin De Moor zorgt als Matthias Apostel in z’n eentje voor de humoristische toets in het verhaal met niet altijd even verfijnde humor. Elke Buyle toont zich voortreffelijk als Spaanse warmbloedige vorstin. Sébastien De Smet is wederom een perfecte kameleon die zijn vier rollen met een mooie verschillende invulling speelt. Jan Schepens heeft een mooie invalshoek voor Rubens gevonden en brengt de evolutie in de man mooi over. Hans Peter Janssens zet Oskar Jod neer zoals weinigen het zouden kunnen, met veel ingehouden kracht en haat. Ster van de avond is Joke Van Robbroeck. Als Isabelle Brandt weet ze als enige een gevoelige snaar te raken met haar prachtig gezongen ballades.

Ster van de avond is Joke Van Robbroeck. Als Isabelle Brandt weet ze als enige een gevoelige snaar te raken met haar prachtig gezongen ballades

Een minpuntje is het verhaal. Heel positief is het feit dat er geen overbodige nevenpersonages bij zijn gesleurd. De eerste akte is misschien soms wat langdradig, maar hij zet wel mooi alle personages neer. De invalshoek van Jod maakt het verhaal dadelijk spannender, door het getinte ‘verslag’ van Oscar. De tweede akte is meer een lappendeken van minder goed samenhangende scènes. Alle elementen om naar mooie hoogtepunten te werken zijn echter aanwezig, hier was duidelijk nog wat afwerking nodig. Dit alles zou je echter kunnen vergeten indien de sfeer van het stuk je volledig zou opslorpen. Daar wringt het schoentje echter. Het geluid is ondermaats en laat je in de kou staan. De verstaanbaarheid is dan wel in orde, maar dit gaat ten koste van het orkest dat amper hoorbaar is. Zo creëer je nooit de goede sfeer. Ook de veelvuldige technische foutjes zoals het laten oversturen van microfoons, het vele gekraak en het wegvallen van spelers stoort. Zeer spijtig dat er met een visueel mooi Rubensdorp gepoogd wordt een sfeer scheppen om het publiek daarna auditief in de steek te laten.

Deze musical is weer een stap vooruit in de zeer moeilijke weg van telkens een nieuwe creatie te maken

Rubens is zeker een goede creatie van Historalia. Jammer dat het verhaal nog niet helemaal afgewerkt is en er nog te veel scènes weinig functioneel zijn. Maar op zich staat er wel een mooie levensgeschiedenis die meeslepend zou kunnen zijn als de emotionele momenten zouden binnenkomen. Dat lukt amper door een kwalitatief ondermaats geluid. Al bij al is deze musical weer een stap vooruit in de zeer moeilijke weg van telkens een nieuwe creatie te maken.

Rubens de Musical speelt nog tot en met 1 september te Westerlo. Meer informatie & tickets vind je op www.historalia.be.

Door Patrick Defort

Foto’s: Wendy de Noier