Willem & Frieda: Roze Verzet
OpusOne brengt deze zomer weer een krachtige meedinger voor meerdere musical awards naar het DeLaMar Theater Amsterdam. Hij zit vol lef, kracht, voelt rauw, muzikaal poëtisch en is vernieuwend qua geluid. Een musical die niet alleen het verleden tot leven brengt, maar ook het heden niet vergeet.
Authentiek en dwars: Willem en Frieda – Roze Verzet geeft het verleden een nieuw gezicht
Roze Verzet vertelt het tot nu toe onderbelichte verhaal van queer verzetshelden Willem Arondéus en Frieda Belinfante, twee moedige kunstenaars die tijdens de Tweede Wereldoorlog deelnamen aan de beroemde aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister. De musical begint met Frieda in 1949, in Orange County (Californië), waar ze met haar vriendin Ivy Fraser probeert los te komen van haar beladen Nederlandse verleden. Maar die geschiedenis laat zich niet wegstoppen: Willem Arondéus – Frieda’s trouwe vriend, maar ook een echo uit het verleden – staat ineens weer voor haar, als personificatie van haar herinneringen én haar geweten. Willem, die in de oorlog geëxecuteerd werd, dwingt Frieda om terug te kijken op hun gedeelde strijd én op het feit dat hun queerness in het verzetsverhaal vaak wordt weggeschreven. In flashbacks zie je de intensiteit en het gevaar van de aanslag, Frieda’s worstelingen als vrouw en lesbienne, Arondéus als openlijk homoseksueel kunstenaar, en hun onwaarschijnlijke vriendschap binnen het artistieke verzetsmilieu.
De voorstelling is rauw, vernieuwend, liefdevol, grappig en ontroerend
De hoofdrollen worden vertolkt door Freek Bartels en Kim van Zeben, beiden queer en mede daardoor goed gecast. De persoonlijke ervaringen uit hun eigen leven lijken ook vermengd te zijn met hun personages, wat werkt voor het spel. Freek speelt Willem met kwetsbaarheid, vuur en loepzuivere zang, Kim geeft Frieda een prachtige mix van kracht en breekbaarheid – hoewel zij niet beschikt over de traditionele musicalstem die vaak bij een hoofdrol wordt verwacht, overtuigt ze door haar sterke spel en authentieke présence. Ze wijkt af van het standaardbeeld van de musical, en geeft zo een frisse dimensie aan de hoofdrol – alsof ze die ter plekke uitvindt. Haar spel en zang onderscheidt zich en maakt van Frieda een hoofdpersonage met een volstrekt eigen karakter, dwars van conventies. Lars Mak is een prettige en sterke Gerrit van der Veen. Julia Herfst heeft diverse bijrollen en weet elke scène licht en luchtigheid te geven. Sem van der Heijden is een openbaring; zijn optreden is krachtig, liefdevol én vocaal indrukwekkend. Dat geldt ook voor Winter Twilt, die verrast met sterke balletdans en gewaagde zang. Het ensemble, met Jaap Stoop, Lois Senger, Josephine van Waesberghe, Chiméne van Dijk en Tobias Bodewitz, is van begin tot eind energiek, loepzuiver en onmisbaar: koorzang en groepsscènes zijn steeds raak. De cast heeft spelplezier en fijne chemie.
De muziek is vernieuwend, eigenzinnig en divers – jazzy waar het kan, speels als het verhaal daarom vraagt, dan weer spannend en ontroerend. Vernieuwende arrangementen, en zang technisch klinkt het ingewikkeld. Het lied ‘Spertijd’ is een muzikaal hoogtepunt, al zijn er meerdere zeer sterke liedjes. De live band op het toneel geeft extra energie. Het decor bestaat uit drie verhogingen waarmee gespeeld wordt; het lijkt dynamisch maar staat vast. Net zoals het verhaal heeft het decor meerdere lagen – Amsterdamse grachtenpanden met raampjes, hiërarchische structuren of een plek voor de bandleden, welke onopvallend aanwezig zijn in het toneelbeeld. In combinatie met een sterk lichtplan is het geheel visueel sterk, met name aan het einde.
Een musical die niet alleen het verleden tot leven brengt, maar ook het heden niet vergeet
Willem en Frieda -Roze Verzet grijpt je langzaam maar zeker vast en laat je niet meer los. Het is heel even inkomen, maar ieder ogenblik is boeiend. Het verhaal is niet voorspelbaar, zit vol slimme lagen en maakt ruimte voor rust en emotie – een verademing na wat spektakel. Er zit er een fijne snelheid in. De muzikale en theatrale balans is uitstekend, met ruimte voor stiltes die hard binnenkomen. Er is plek voor (moderne) humor, maar ook voor verdriet, ontroering en woede. Er wordt gehuild én gelachen: soms hardop, soms stilletjes. Regisseur Daniel Cohen brengt gelaagdheid in tekst, spel én muziek: slimme verwijzingen en dubbel te interpreteren scènes zijn soms licht en humoristisch, dan weer hard of troostend.
De voorstelling is rauw, vernieuwend, liefdevol, grappig en ontroerend – en bovendien broodnodig. Het biedt een belangrijk protest tegen uitsluiting én een schitterend eerherstel voor vergeten helden. Het verhaal is slim, gelaagd en invoelbaar; de cast is meer dan uitstekend en de muziek is vernieuwend en eigenwijs. De voorstelling combineert historische feiten en persoonlijke herinneringen met indringende verbeelding, en houdt een krachtig pleidooi: verzetshelden zijn er in vele kleuren, niet alleen in de canon. Het is een echte must-see – nog tot en met 10 augustus in het DeLaMar Theater, als onderdeel van Pride Amsterdam.
Meer informatie & tickets via www.delamar.nl en www.opusone.nl
Door Annemarijn Clement
Foto’s: Liza Kollau
